Son zamanlarda sıkça duyduğumuz gluten; buğday, arpa, çavdar gibi tahılların yapı taşı olarak kabul edilen bir protein türüdür. Özellikle ekmek tüketiminin bile oldukça yüksek oranda olduğu ülkemizde, neredeyse her öğünümüzde glutenli besinler bulunuyor diyebiliriz.
Makarnayı kaynattığınızda, suda oluşan kayganlık mutlaka dikkatinizi çekmiş olmalı. Bunun sebebi de makarnanın içerisinde glüten barındırmasıdır. Protein ailesi içerisinde yer alan glüten, yapısı itibari ile büyük olduğundan her bünyede sindirilemeyebiliyor. Kuvvetli bir metabolizmaya sahip olan bireylerin vücut yapısı, alınan glüteni törele edebiliyor.
Özellikle sağlıklı beslenmenin daha fazla önem kazandığı son dönemlerde, glütensiz diyetler oldukça popüler. Ancak enteropati, çölyak hastalığı olanlar ve glüten hassasiyeti bulunan bireylerin, glüten tüketmemesi gerektiğini de belirtmek isteriz.
Glutensiz Beslenmenin Yararları Nelerdir?
- Glutensiz beslenmek, sindirim sistemi üzerindeki sorunları gidermeye yardımcı olur.
- Gluten barındırmayan besinleri tüketmeniz, enerjinizi arttırmayı sağlar.
- Beslenmenizde glüten içermeyen besinler tüketerek, kilo verme sürecinizi hızlandırabilirsiniz.
- Glutensiz beslenme çölyak hastalarında oluşan kronik enflamasyonu giderebilir.
- Gluten tüketmediğinizde, daha sağlıklı ve güçlü tırnaklara sahip olursunuz.
- Gluten içeren besinlerden kaçınarak, dikkat dağınıklığınızı en aza indirebilirsiniz.
- Kansızlık sorununuzun önüne geçmek istiyorsanız, glütensiz beslenmeye özen göstermelisiniz.
- Saç derisinin sağlığını olumsuz yönde etkileyen glütenin alımını azaltmanız halinde daha sağlıklı saçlara sahip olduğunuzu fark edeceksiniz.
- Glutensiz beslenerek, kan şekeri seviyenizin düşmesini engelleyebilirsiniz.
- Vücudunuzdaki ödem şişkinliklerinin yok olmasını istiyorsanız, glütensiz beslenmeye özen göstermelisiniz.
- Glutensiz beslenmek, tiroid sorununu olanlar için oldukça önemlidir.
Gluten Hassasiyeti ve İntoleransı Nedir?
Gluten kelimesi, İngilizce glue yani yapışkan sözcüğünden temellini alıyor. Tahıl grubu besinlerde bulunan 30 proteinden biridir. Gluten hassasiyeti, vücut tarafından buğday, arpa ve çavdar gibi besinlerin içerisinde bulunan glütenin sindirememesi anlamına gelmektedir.
Çölyak rahatsızlığı olmadığı ve buğday, tahıl alerjisi olmadığı halde bu rahatsızlıkların belirtilerini gösteren, tahılların içerisinde yer alan proteinlere karşı vücut tarafından reaksiyon gösterilmesi durumunda glüten intoleransından şüphelenilmektedir.
Sindirim sisteminin sağlıklı bir şekilde çalışmasına engel olan glüten intoleransı görünen bireylerde; kansızlık ve aşırı kilo verme en çok karşılaşılan belirtilerin başında gelmektedir. Karın ağrısı, ishal, yorgunluk, ödem ve şişkinlik, depresyon da glüten intoleransı belirtileri arasındadır.
İçerisinde Gluten Bulunduran Besinler Nelerdir?
- Makarna, kuskus vb… tahıl ürünleri,
- Buğday, çavdar, arpa
- Unlu mamüller ve şekerlemeler
- Malt, malt tatlandırıcılar ve malt ürünleri
- Graham unu, tabii buğday unu, arpa, fosfat unu
- Patates kızartması,
- Milkshakeler,
- Gıda ve bira boyası,
- Cipsler ve kahvaltılık gevrekler
- Kek, kurabiye ve benzeri yiyeceklerde
- Hazır çorbalar ve işlenmiş et, bulyonlarda
- Hazır soslarda, bazı bakliyat ürünlerinde
- Çin tuzu, soya sosu, lesitin
- Modifiye gıda nişastası
Gluten Barındırmayan Besinler Hangileridir?
Mısır, pirinç, kinoa, keten, darı, süpürge darısı, tapyoka, karabuğday, ararot, amarant ve saf yulaf içerisinde glüten bulunmayan besinler arasında yer aldığından, glüten hassasiyeti ve glüten intoleransı bulunan bireylerin rahatlıkla tüketebilecekleri gıdalardır.
Ayrıca glütensiz beslenmeye karar verdiyseniz; meyve, sebze, kırmızı ve beyaz et, balık ve deniz ürünleri, süt ürünleri ve kuruyemişleri de glüten içermediğinden tüketebilirsiniz.
Beslenmenizde glütensiz un tercih etmek isterseniz; Hindistan cevizi unu, badem unu, fındık unu ya da esmer pirinç unu da kullanabileceğinizi belirtelim.
Nişasta içeren glütensiz yiyecekler; pirinç, soya, patetes, fasulye, kinoa, ararot, amaranth, teff, keten tohumu ve chia tohumu da bu grupta yer almaktadır.
