Kırmızı ve beyaz kan hücrelerinin sağlıklı olmasını sağlayan dalak, kanın pıhtılaşması için gerekli olan trombositlerin korunmasından da görevlidir. Son derece önemli bir organ olan dalak, karnın sol üst bölümünde ve göğüs kafesinin hemen altında yer almaktadır.
Dalak, enfeksiyon ya da kan hastalıkları gibi bazı sağlık sorunlarının tetiklemesi ile büyümeye başlar. Dalak büyümesi sonrasında işlevlerini sağlıklı ve düzgün bir şekilde yerine getiremeyen dalakta, şişme meydana gelmektedir. Ancak pek çok kişi, dalak büyümesi sorunu yaşadığını, rutin doktor kontrolleri sırasında öğrenmektedir.
Hayati fonksiyonların her birini etkileyebilen dalak büyümesinde, kırmızı kan hücreleri ile normal olanlarında filtrelenmesine neden olur. Bu durumda kan dolaşımındaki sağlıklı kan hücrelerinin sayısında azalma meydana gelir. Ayrıca aşırı seviyedeki kırmızı kan hücreleri ve trombositler, dalağı tıkayarak çalışmasına engel olabilirler.
Dalak Büyümesinin Sebepleri Nelerdir?
- Vücutta oluşan enfeksiyonlar, (Mononükleoz gibi viral…)
- Sıtma gibi parazit içeren enfeksiyonlar,
- Siroz gibi karaciğeri etkileyebilen hastalıklar,
- Frengi ve endokardit enfeksiyonlar, (kalbin iç zarının enfeksiyonu)
- Çeşitli hemolitik anemi rahatsızlıkları,
- Hodking hastalığı gibi lenfomalar,
- Lösemi ve miyeloproliferatif neoplazmalar gibi kan kanserleri,
- Niemann-Pick ve Guatr gibi metabolik hastalıklar,
- Karaciğer ve dalaktaki damar üzerinde oluşan basınç
- Karaciğer ve dalaktaki basınç sebebi ile bu damarlara giden kan pıhtılarıdır.
Dalak Büyümesinin En Sık Rastlanan Belirtileri;
- Mide üzerinde baskı yapan büyümüş dalak nedeniyle, yemek yemeden şişkin hissetmek ya da az yemekte mideye rahatsızlık verilmesi,
- Dalak organının bulunduğu bölge ve civarında ağrı hissetmek,
- Sebepsiz halsiz, bitkin ve yorgun hissetmek,
- Kansızlık yani anemi rahatsızlığı,
- Sol üst karından çıkarak, sol omuza yayılan ağrılar,
- Sık görülmeye başlanan enfeksiyon durumları,
- Kolay kanama yaşanması ve ciltte kolay morarma yaşanması,
- Gece uykuda görülen terlemeler,
- Solgunluk, ciltte cansız bir görünüm,
- Zayıf ve sağlıksız görünen bir bedene geçiş,
- Hıçkırık ve nöbet şeklinde gelen yüksek ateş,
- Sürekli tokluk hissi,
- Karın veya midede oluşan kramp ve ağrılar en sık rastlanan belirtilerdir.
Dalak Büyümesi Olanlar Nasıl Beslenmeli?
Gün içerisinde sık sık su içmek en önemli noktalardan biridir. Ortalama olarak bir yetişkin günde 2 litre su içmeye özen göstermelidir. Su ile vücuttaki toksinlerden arınabilir, kanın temizlenmesine yardımcı olabilirsiniz.
Ayrıca elma, zencefil, kiraz, yaban mersini, havuç, kereviz, biber, salatalık, marul, brokoli, çilek, semiz otu, kekik, kuşkonmaz, karanfil, kişniş dalak büyümesine iyi gelen besinler arasındadır. Bir uzmandan yardım alarak kendinize yeni bir beslenme planı oluşturmanız en sağlıklı tercih olacaktır.
Dalak Büyümesinde Tedavi Süreci Nasıldır?
Ciddi bir sağlık sorunu olan dalak büyümesinin sebebi her ne olursa olsun, tanımlanamıyorsa ya da tedaviye yanıt alınamıyorsa cerrahi müdahale gerekebilmektedir. Ameliyat ile dalağın çıkartılması mümkündür. Ancak bu aşama öncesinde, bazı önlemler almak yerinde olabilir.
Dalağı yoran bir spor ile ilgileniyorsanız, spor sürenize kısıtlama getirilebilir. Aksi halde dalakta meydana gelecek yırtıklar ile daha ciddi sorunlar yaşayabilirsiniz. Dalak büyümesinin tedavisinde, öncelikli olan bu duruma neyin sebep olduğunu saptamak gerekiyor. Sebebe uygun bir tedavi süreci geçireceğinizi bilmelisiniz.
Çoğu vakada dalağın alınmasına gerek kalınmadan, alınan önlemler ve tedavi süreci ile cerrahi müdahaleye gerek kalmayabiliyor. Tüm alternatifler değerlendirilmesinin ardından, tedaviye olumlu bir cevap alınamaması durumunda, splenektomi olarak tanımlanan dalak büyümesi ameliyatı yapılabilir.
Ameliyat sonrasında ise vücut bazı bakterileri temizleyememektedir. Bu durumda bireyin enfeksiyonlara karşı direnci düşmektedir. Savunmasız kalan bedeni güçlendirebilmek ve enfeksiyonlara karşı koruyabilmek için bazı aşılar yapılabilir ya da doktorunuzun önereceği bazı ilaçları kullanmak durumunda kalabilirsiniz.
