Çiğ tüketilmesi önerilmeyen sebzeler, sağlığımızı ciddi şekilde tehdit edebilen birçok mikroorganizma içerebilir. Bu sebzeler, özellikle yeşil yapraklı sebzeler, kök sebzeler ve soğanlar gibi yüzeyinde toprak ve diğer kirleticiler bulunan sebzelerdir. Çiğ tüketildiklerinde bu kirleticiler, mikroorganizmalarla birleşerek vücudumuzda enfeksiyona neden olabilirler.
Bazı sebzeler, doğal olarak zehirli kimyasallar içerebilirler ve çiğ tüketildiklerinde bu kimyasallar daha da konsantre hale gelebilir. Örneğin, patates, kabuğunda bulunan solanin adlı bir zehirli alkaloid içerir. Bu madde, mide bulantısı, kusma ve ishale neden olabilir. Bu nedenle, patatesin kabuğunun tamamen soyulması önerilir.
Ayrıca, çiğ tüketilmesi önerilmeyen diğer sebzeler arasında fasulye, lahana, ıspanak, kabak, karnabahar, brokoli ve havuç gibi sebzeler de yer almaktadır. Bu sebzelerin tüketilmesi durumunda, pişirilerek ya da yüksek ısıda haşlanarak mikroorganizmaların öldürülmesi önerilir. Bununla birlikte, taze sebzelerin besin değerlerinin korunması için mümkün olduğunca az pişirilmesi ya da buharda pişirilmesi tavsiye edilir.
Pişirmeden Tüketilmemesi Gereken Sebzeler Hangileridir?
Her sebze, sağlık açısından çiğ veya pişmiş tüketildiğinde farklı faydalar sağlar. Ancak aşağıdaki sebzelerin çiğ tüketilmesi önerilmemektedir. Çiğ tüketilmesi önerilmeyen sebzeler ve nedenleri şöyle sıralanabilir;
- Patates: Çiğ patates tüketmek solanin adı verilen bir zehirli madde içerir ve bu madde insan sağlığına zararlı olabilir. Bu nedenle patatesin pişirilmesi gerekmektedir.
- Bakla: Baklanın çiğ tüketilmesi insan sağlığına zararlı olabilir. Baklada bulunan L-canavanin adlı bir madde, özellikle kronik böbrek hastalığı olan kişilerde zehirlenmeye neden olabilir. Ayrıca bakla çiğ tüketildiğinde gaz oluşumuna da sebep olabilir.
- Patlıcan: Patlıcanın çiğ tüketilmesi, ağızda ve boğazda yanmaya, mide bulantısına ve kusmaya sebep olabilir. Bu nedenle patlıcanın pişirilmesi tavsiye edilir.
- Bezelye: Bezelyenin çiğ tüketilmesi, mide rahatsızlıklarına, gaz oluşumuna ve hazımsızlığa neden olabilir. Bu nedenle bezelyenin de pişirilmesi tavsiye edilir.
- Kabak: Kabak çiğ tüketildiğinde, sindirimi zorlaştıran lifler ve pişirilmeden önce potansiyel olarak zararlı olan bir madde olan cucurbitacin içerebilir. Bu nedenle kabak pişirilerek tüketilmelidir.
- Havuç: Havuç çiğ tüketilirse, vücuttaki beta-karoten seviyelerini artırabilir ancak aynı zamanda karotenemi olarak bilinen bir durum oluşabilir. Bu durumda cildiniz turuncu renk alır. Ayrıca, çiğ havuç tüketimi, sindirim sistemini zorlayabilir ve gaz oluşumuna neden olabilir.
- Soğan: Çiğ soğan, sindirim sistemini zorlayarak gaz oluşumuna ve şişkinliğe neden olabilir. Ayrıca, çiğ soğanın içerisindeki belirli maddeler gözlerde yanmaya sebep olabilir. Bu nedenle soğanın pişirilmesi daha sağlıklıdır.
Çiğ Tüketilmesinde Sakınca Bulunmayan Sebzeler;
Çiğ olarak tüketilebilen sebzeler, özellikle yaz aylarında tercih edilen hafif ve ferahlatıcı sebzelerdir. İşte çiğ tüketilebilen sebzeler;
- Salatalık: Su içeriği yüksek olan salatalık, serinletici ve ferahlatıcı bir sebzedir. Salatalığı doğrayarak veya dilimleyerek tüketebilirsiniz.
- Kereviz: Kereviz, lezzetli bir sebzedir ve çiğ olarak tüketilebilir. İnce dilimlenmiş kereviz sapları salatalarınız için harika bir seçim olabilir.
- Biber: Biber, çiğ olarak tüketilebilen sebzelerden biridir. Hafif bir acımsı lezzete sahip olan biber, salatalarınıza renk ve lezzet katar.
- Brokoli: Brokoli, çiğ olarak tüketilebilen bir sebze olmasa da, hafifçe haşlanarak ya da buharda pişirilerek tüketilebilir. Brokoli, besleyici ve lezzetli bir sebzedir.
- Domates: Domates, çiğ olarak tüketilen bir sebzedir. Dilimlenmiş domatesler, salatalarınızın vazgeçilmez bir parçası olabilir.
- Soğan: Soğan, çiğ olarak tüketilen bir sebzedir. İnce dilimlenmiş soğanları salatalarınıza ekleyebilir veya soğanlı dip soslar hazırlayabilirsiniz.
- Marul: Marul, çiğ olarak tüketilebilen bir sebzedir ve salataların vazgeçilmez bir parçasıdır.
Çiğ tüketilen sebzeler, özellikle yaz aylarında sıcak havalarda ferahlatıcı ve besleyici bir seçenek olabilir. Ancak, bazı sebzelerin çiğ tüketimi sağlık açısından riskli olabilir, bu nedenle dikkatli olunmalıdır.
