Vücut rezervlerinde yeterli seviyede demir bulunmaması sonucunda oluşan, oldukça sık görülen ve ilaçla tedavi edilebilen bir anemi türüdür. Yoğun kan kaybı, kötü bir beslenme düzeni ya da besinlerdeki demir emilmesi nedeniyle ortaya çıkan bir rahatsızlıktır.
Kandaki alyuvar sayısının azlığına anemi ismi verilmektedir. Demir anemisi ise vücudumuzun sağlıklı alyuvar yapımı için gereken demir sahip olamadığı durumları ifade eder. Yeterli seviyede demir bulamayan vücut, depolanmış demiri kullanmaya başlamaktadır.
Kısa bir zaman içerisinde depolanan demir, tükenmektedir. Depolanan demir tükendiğinde vücudumuz alyuvar yapmaya başlar. Ancak normalden daha az hemoglobin bulundurmaktadır. Bu durumda demir eksikliği anemisi meydana gelmektedir.
Dünya üzerinde en sık görülen anemi türü, demir eksikliği anemisidir. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre global olarak kadınların %35’inde, erkek bireylerin %20’sinde, hamilelerin ise %50’sinde demir eksikliği anemisi yani kansızlık görülmektedir.
Demir Eksikliği Anemisinde Merak Edilenler;
Soru 1: Demir eksikliği neden oluyor?
Cevap: Beslenme yolu ile düzenli olarak alınmayan demir ve vücutta depolanan demirin herhangi bir neden ile kaybedilmesi durumunda ortaya çıkıyor. İçerisinde demir bulunduran besinleri yeterli düzeyde tüketmemek de demir eksikliğine neden olmaktadır.
Soru 2: Demir eksikliği belirtileri nelerdir?
Cevap: Kırılgan saç ve tırnaklar, ciltte meydana gelen kuruluk, ağız köşelerinde meydana gelen çatlaklar, dilde yanmalar, ağız mukozasında oluşan hassasiyet demir eksikliği yani kansızlığın en çok rastlanan ve bilinen belirtileridir.
Soru 3: Demir eksikliği nelere yol açmaktadır?
Cevap: Uzun dönemli olan ve tedavi edilmeyen demir eksikliği kalp rahatsızlıkları, gebelikte görülen ciddi sorunlar, bağışıklık sisteminin zayıflaması, çabuk hastalanma, bebek ve çocuklarda gelişim ya da zeka geriliği gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açmaktadır.
Soru 4: Demir eksikliğinde tanı nasıl konulur?
Cevap: Demir eksikliği sorunu, kan sayımı ile öğrenilebilen bir rahatsızlıktır. Vücutta bulunan demir depolarının durumunu gösteren kan testleri ile ortaya çıkmaktadır. Başarılı bir tedavi süreci için kansızlığı oluşturan sebebin tam olarak saptanması gerekmektedir.
Soru 5: Demir eksikliği nasıl önlenmektedir?
Cevap: Demir içeriği fazla olan gıdaların tüketilmesi, bu yiyecekleri demir emilimini kolaylaştıran besinler ile birleştirerek tüketmek demir eksikliğini önlemeye yardımcı olmaktadır. Aynı zamanda demir emiliminin azalmasına neden olan yiyecek ve içeceklerden de uzak durulması gerekmektedir.
Soru 6: Demir eksikliğine ne iyi gelmektedir?
Cevap: Öğünlerinizde kırmızı et, karaciğer, sakatatlar, nohut, mercimek, börülce, barbunya, bezelye, kuru fasulye, ıspanak, patates, kuru erik, çekirdeksiz üzüm, haşlanmış soya fasulyesi, kabak, yulaf, pekmez, bal gibi demir içeriği bulunan besinleri düzenli olarak tüketerek demir eksikliği önlenebilir.
Soru 7: Demir emilimini engelleyen yiyecekler nelerdir?
Cevap: Demir emilimini azaltarak, demir eksikliğinin oluşmasına neden olan besinler; kepek ve kepekli tahıllar, yağlı tohumlar, kahve, siyah çay, soya ve soya sütünden elde edilen protein, kalsiyum tuzları tüketilirken, olabildiğince demir içeren besinler ile birlikte tüketilmemelidir.
Soru 8: Demir eksikliğinin tedavisi nasıl yapılmaktadır?
Cevap: Demir eksikliğinin öncelikle kesin olarak sebebi öğrenilmeli ve bu sebeplerin ortadan kaldırılması ile ilk adım atılmaktadır. Beslenme planı yeniden hazırlanmalı ve demir emilimini azaltan besinlerden uzaklaşılmalıdır. Gerekli olması halinde ilaçla tedavi başlanılmaktadır. Ancak ilaç tedavisini mutlaka doktorunuz ile birlikte devam ettirmelisiniz.
Soru 9: Demir eksikliğinde ilaç kullanımı nasıl olmalıdır?
Cevap: İlaç tedavisi mutlaka doktorunuzun gözetiminde olmalıdır. Aç karnına kesinlikle demir eksikliği ilaçları kullanılmamalıdır. Aynı zamanda süt ve süt ürünleri ile birlikte ilaçlarınızı almamalısınız. Vücudunuzun demir deposunun yeterli düzeyde dolması için minimum 6 ay ilaç tedavisine devam edilmelidir. Tedavinizi doktor bitirmeden, kendiniz bitirmemelisiniz.
Soru 10: Demir eksikliği en sık kimlerde görülür?
Cevap: Demir eksikliği anemisi riski en çok gebelikte, bebekler, küçük çocuklar, kadınlar ve iç organlarında kanama meydana gelen yetişkinlerde meydana gelmektedir.
