Latin kökenli bir kelime olan vertigo, özünde dönmek temelinden geliyor. Hasta olan kişilerin kendinin ya da çevresinin döndüğünü hissetmesine verilen bir terimdir. Baş ağrısı, bulantı ve kulak çınlaması gibi semptomlara vertigo ismi verilmektedir. Kendi başına vertigo, bir hastalık adı değildir.
Merkezi sinir sistemi, kalp ve damar sağlığı, tüm kulak bölgelerinde yaşanan hastalıklar sonucunda kişide, vertigo semptomları gözlemlenebilmektedir. Her yüz kişiden yaklaşık %10’unda gözlemlenen vertigo semptomları, yaşam kalitesi üzerinde büyük rol oynamaktadır.
Hipertansiyon, hipotansiyon, anemi, hiperglisemi, hipoglisemi gibi birçok sistemik ve metabolik hastalıklar ile meydana gelen vertigo semptomu, kendi arasına iki gruba ayrılmaktadır. Vetrigonun sebeplerine bağlı olarak farklı sınıflarda değerlendirilir.
Vertigo Kaç Gruba Ayrılır?
Santral ve Periferik olmak üzere iki grupta incelenen vertigoda; hastanın öyküsü ve yapılan fiziki muayene sonuçları da dikkate alınmalıdır.
- Periferik Vertigo; Halk arasında kristal oynaması olarak adlandırılan benign paroksismal pozisyonel vertigo; denge sinir iltihabı, meniere hastalığı ya da vestibüler migren Periferik Vertigonun en çok rastlanan sebepleri arasında yer almaktadır.
- Santral Vertigo; İnme-felç, kafa içi beyin kanamaları, multiple skleroz, tümöral lezyonlar, anevrizma ve emboli gibi sağlık sorunları santral vertigoya sebep olmaktadır. Ayrıca en doğrusunun fiziki muayene ile kontrol edilerek alınacak kesin sonuç olduğunu da hatırlatalım.
Vertigosu Olanlar İçin Öneriler;
• Bol Bol Su İçin… Vertigo semptomları sizin de yaşamınızı etkiliyorsa, bazı önlemler alarak kendinizi koruyabilirsiniz. Gün içerisinde tüketmeniz gereken yeterli düzeyde su miktarını içmeye özen göstermelisiniz. Kendinize bunun için düzenli su içmeyi hatırlatan alarmlar kurabilirsiniz.
• D Vitamini Alın… Kulak kristalleri kalsiyum içerdiğinden, kalsiyum emilimine destek olan D vitaminini düzenli olarak almanız gerekiyor. En doğal D vitamini güneş olsa da, kış aylarında yeterince güneş olmayabiliyor. Böyle durumlarda D vitamini takviyesi alabilirsiniz. Vertigo semptomları, D vitamini eksikliği olan kişilerde daha fazla meydana gelmektedir.
• Stres Yönetimi Yapın… Stresin bedenimizdeki en büyük etkilerinden biri de damarların daralmasına neden olmasıdır. Böyle durumlarda iç kulaktaki sıvı basıncı değişmektedir. Stres yönetimini sağlıklı bir şekilde yapar ve kontrol altına alırsanız, vertigo semptomlarından da uzaklaşmış olacaksınız.
• Kafein Oranını Azaltın… Denge sistemini doğrudan etkileyen kafein ve alkol gibi içeceklerden uzak durulması gerekiyor. Haftada maksimum 1 ya da 2 kez içilmesi önerilen kahve, içerisinde bulunan kafein nedeniyle vertigo semptomlarını tetiklemektedir. Vücut denge sistemi üzerinde de doğrudan etkili olan alkollü içecekler de vertigo semptomlarına neden olabilmektedir.
• Düzenli Yürüyüş Yapın… Sağlığımız açısından pek çok yararı bulunan düzenli yürüyüşlerin önemi, vertigo semptomlarında da karşımıza çıkıyor. Sabah ve akşam düzenli uygulanan 30 dakika yürüyüşler, denge sorunları üzerinde olumlu etkiler sağlar.
• Uzun Süre Araç Kullanmayın… Denge sistemini zorlayan uzun süre dikkat gerektiren işlerden kaçınmanız gerekiyor. Konsantrasyonun bozulması ve stres sebebi olması nedeniyle uzun saatler trafikte araç kullanmamalısınız. Uzun bir yola çıkmak zorunda olan vertigo rahatsızlığı yaşayan bireylerin, düzenli olarak ve sık sık mola yapması gerekmektedir.
Vertigo Sorunu Nasıl İyileştirilir?
Öncelikle vertigo semptomları olan bireylerde muayene ile sorunun beyin ya da psikolojik temelli olduğu tespit edilmelidir. Yalnızca ilaçsız dinlenme ile geçebildiği gibi vertigo rahatsızlıkları, sebebe bağlı olarak ilaçla da desteklenebilmektedir.
Sorun eğer beyin ya da beyin damarlarından kaynaklı ise gerekli durumlarda cerrahi müdahale de, yapılabilmektedir. Baş dönmelerinin sebebi, beyinde var olan bir tümör kaynaklı ise bu tümör alınarak da sorun çözülebilmektedir.
Vertigo hastalarında uygulanan tedavi yöntemi, vertigo sebebine göre değişmektedir. Tuzsuz beslenme diyeti, ilaçlı tedavi, ilaçsız dinlenerek tedavi ve gerekli olması halinde cerrahi müdahale şeklinde tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
