Sağlıklı beslenme takıntısı, tıp literatüründe “ortoreksiya nervoza” olarak adlandırılan bir durumdur. Bu durum, kişinin aşırı sağlıklı beslenme konusunda takıntılı hale gelmesiyle karakterizedir. Bu takıntı, kişinin günlük yaşamını, ilişkilerini ve işlevselliğini etkileyebilir.
Ortoreksiya nervoza, aslında sağlıklı beslenmeye önem vermenin sonucu olarak ortaya çıkan bir durum değildir. Aksine, kişinin sağlıklı beslenmeyi kontrol edememe ve takıntılı bir hale gelme isteğiyle başlar. Bu durum, kişinin yediklerini sürekli olarak kontrol etmesi, sağlıklı olmayan yiyeceklerden kaçınması ve bazı yiyecek gruplarını tamamen reddetmesi gibi davranışlar sergilemesiyle kendini gösterir.
Ortoreksiya nervoza, kişinin yeterli besin alımını sağlayamamasına ve bazı besin maddelerini eksik almasına neden olabilir. Bu durum, vücudunuzun ihtiyaç duyduğu besinleri alamadığınızda sağlık sorunlarına neden olabilir. Ayrıca, bu takıntı, kişinin sosyal hayatını da olumsuz etkileyebilir. Restoranlarda yemek yeme gibi basit bir eylem bile kişide endişe yaratabilir.
Sağlıklı Beslenme Takıntısının Belirtileri Nelerdir?
Sağlıklı beslenme takıntısı, kişinin sağlıklı beslenme konusunda aşırı bir endişe duyması ve bu konuda aşırı kontrollü davranışlar sergilemesiyle kendini gösterir. Bu davranışlar, kişinin sosyal hayatını, günlük işlevselliğini ve psikolojik sağlığını etkileyebilir. İşte sağlıklı beslenme takıntısının belirtileri:
- Yiyecekleri Sürekli Kontrol Etme: Sağlıklı beslenme takıntısı olan kişiler, yiyecekleri sürekli olarak kontrol etme eğilimindedir. Etiketlerdeki besin değerlerini sürekli kontrol ederler ve yedikleri yiyecekleri tartarlar.
- Besin Gruplarını Tamamen Reddetme: Sağlıklı beslenme takıntısı olan kişiler, bazı yiyecek gruplarını tamamen reddederler. Örneğin, karbonhidratları veya yağları keserler ve sadece protein ağırlıklı bir diyetle beslenirler.
- Yemek Planlama Takıntısı: Sağlıklı beslenme takıntısı olan kişiler, yemeklerini planlamaya ve önceden hazırlamaya aşırı önem verirler. Ayrıca, dışarıda yemek yemekten kaçınırlar ve evde yemek yapmayı tercih ederler.
- Fazla Egzersiz Yapma: Sağlıklı beslenme takıntısı olan kişiler, aşırı egzersiz yapma eğilimindedir. Egzersizleri kontrol altında tutmak ve kalori yakmak için saatlerce egzersiz yapabilirler.
- Sosyal Hayattan Kopma: Sağlıklı beslenme takıntısı olan kişiler, sosyal hayatlarından uzaklaşabilirler. Restoranlarda yemek yemekten kaçınırlar ve arkadaşlarıyla yemek yeme planlarını reddederler.
- Vücut İmajı Takıntısı: Sağlıklı beslenme takıntısı olan kişiler, vücutlarının görünümü hakkında aşırı endişe duyabilirler. Sürekli olarak kilolarını takip ederler ve kilo kaybetmek için aşırı diyetler uygularlar.
- Duygusal Durumda Değişiklikler: Sağlıklı beslenme takıntısı olan kişiler, yedikleri yiyeceklerden dolayı aşırı kaygı, endişe ve suçluluk hissedebilirler. Ayrıca, yedikleri yiyecekler hakkında sürekli düşünmek ve yiyeceklerle ilgili aşırı endişe duymak gibi duygusal değişiklikler yaşayabilirler.
Sağlıklı Beslenme Takıntısında Tedavi Yöntemleri;
Sağlıklı beslenme takıntısı, tedavi gerektiren bir durumdur. Bu takıntı, bireyin günlük yaşamını ve psikolojik sağlığını etkileyebilir. İşte sağlıklı beslenme takıntısında kullanılan tedavi yöntemleri:
- Psikoterapi: Sağlıklı beslenme takıntısı olan kişiler, çoğunlukla diyetisyenlere değil, psikologlara veya psikiyatrlara yönlendirilir. Terapi, bireyin beslenme alışkanlıklarını, davranışlarını ve düşüncelerini değiştirmeye yardımcı olur.
- Beslenme Eğitimi: Sağlıklı beslenme takıntısı olan kişilere, bir diyetisyen tarafından sağlıklı beslenme konusunda bilgi verilir. Doğru yiyeceklerin nasıl seçileceği, dengeli bir diyet nasıl oluşturulacağı ve yeterli besinlerin nasıl alınacağı gibi konularda bilgi verilir.
- Yeniden Beslenme Programı: Sağlıklı beslenme takıntısı olan kişilere, yeniden beslenme programı sunulabilir. Bu program, kişinin sağlıklı beslenme konusundaki takıntısını azaltmak ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarını benimsemesini sağlamak için özel olarak tasarlanır.
- Aile ve Arkadaş Desteği: Sağlıklı beslenme takıntısı olan kişiler, aileleri ve arkadaşları tarafından desteklenmelidir. Aileler, bireyin takıntılarını ve davranışlarını anlamak için eğitilebilir. Bu sayede, bireyin günlük hayatı normalleştirilebilir.
- İlaç Tedavisi: Sağlıklı beslenme takıntısı olan kişiler, psikiyatrik ilaçlarla tedavi edilebilirler. Bu ilaçlar, anksiyete ve depresyon gibi duygusal durumları iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Sağlıklı beslenme takıntısında tedavi yöntemleri, bireysel olarak belirlenir ve uygulanır. Tedavi, bireyin yaşam kalitesini ve psikolojik sağlığını etkileyen sağlıklı beslenme takıntısının azaltılması veya ortadan kaldırılması hedeflenir.
