Melatonin hormonu, beynimizde bulunan ve epifiz isimli salgı bezinin ürettiği bir hormondur. Günlük zaman dilimine bağlı olarak değişen hormon düzeyi, ışığın yoğun olduğu gündüz saatlerinde azalmaktadır. Özellikle ışık yoğunluğunun daha az olduğu gece saatlerinde, melatonin hormonunun salgılanması artmaktadır.
Kandaki melatonin üzerinde doğrudan etkili olan uyku alışkanlıkları nedeniyle değişiklik gösterebilmektedir. Ortam aydınlatmasından etkilenen melatonin hormonunun üst düzeyde salgılanması için yatak odanızın karanlık olmasında yarar var. Özellikle telefon, tablet ve bilgisayar gibi mavi ışık yayan cihazları yatmadan hemen önce kullanmamalısınız.
İnsan beyninde yüksek oranda üretilen serotonin molekülleri, epifiz bezi yardımıyla melatonine çevrilmektedir. Sonrasında ise hazırlanan melatonin hormonları kana devredilmektedir. Beden sağlığının korunmasında ve iyileştirilmesinde önemli roller üstlenen melatonin hormonunun görevleri ise saymakla bitmiyor.
Melatonin Hormonunun Görevleri;
- Uyku düzeni ve uykunun kalitesi üzerinde doğrudan etkili olan melatonin hormonu, aynı zamanda cildin erken yaşlanmasını da engellemektedir. Uyku süresince vücudun kendini sağlıklı bir şekilde yenileyebiliyor olması, daha geç yaşlanmanızı sağlar. Böylece melatonin hormonu hem kaliteli bir uykunun sağlanması, hem de vücudun kendini yenileyerek genç kalmasında oldukça etkilidir.
- Hücrelerde bulunan (apoptozis) yani programlı hücre ölümünü baskılayan melatonin hormonu, sinir sistemi üzerinde de etki gösteriyor. İlk sırada sinir sistemi, hücrelerin temelini oluşturan nöronlar ile etkileşim sağladığından, hücrelerin ömrünün uzamasına katkı sağlamaktadır. Vücut için önemli bir durum olan hücre kayıpları, melatonin hormonunun salgılanması ile engellenmektedir.
- Vücudunda düzenli ve sağlıklı bir şekilde melatonin hormonu salgılanan bireylerin, kandaki yağ ve kolesterol düzeyi azaldığından kalp sağlığı üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Ayrıca düzenli melatonin salgılanması bireylerin diyabet hastalığına yakalanma riskini de en aza indirmektedir.
- Vücutta üretilen melatonin düzeyi, nitrik oksit ismi verilen molekülün salgısını arttırdığından vücutta bulunan damarların genişlemesine neden olmaktadır. Bu sayede melatonin hormonu dolaylı yollardan tansiyonun düşürülmesinde, kalp ve damar hastalıklarının oluşunda ve damar sertliği yaşanmasının önüne geçmektedir.
- Büyüme hormonu olarak da bilinen hipofiz bezinin çalışmasını sağladığından, melatonin hormonu üretilmesi vücudumuz bakımından önemlidir. Pek çok görev üstlenen melatonin hormonu dolaylı yollardan çocukların daha hızlı büyümesini, yetişkin bireylerde ise kas hacminin artmasına yardımcı olur. Büyüme hormonu ile metabolizmanın düzenli çalışmalı ilişkili olduğundan melatonin hormonu burada da etkilidir.
- Tahmin edildiğinden çok daha fazla ve önemli görev üstlenen melatonin hormonu; depresyonun etkilerini de azaltmaktadır. Göz sağlığını iyileştirdiği de son yıllardaki çalışmalarda belirtilen melatonin hormonu, reflü gibi bazı mide hastalıklarının da iyileşmesinde etkin rol oynamaktadır.
- Kan basıncının düzenlenmesi, bağışıklık sisteminin güçlenmesi, enfeksiyonlar, kanser gibi birçok önemli hastalıkta olumlu etkiler sağlayan melatonin hormonu, vücudumuzda gece boyunca üretilen radikallerin temizlenmesini sağladığından vücut sağlığını korumak ile görevlidir.
Melatonin Hormonu Eksikliği
Vücudunuzda yokluğunu kolaylıkla hissedeceğiniz melatonin hormonu, birçok belirti ile kendini belli eder. Aynı zamanda vücudunuzda melatonin eksikliği meydana geldi ise aşağıda belirttiğimiz durumları yaşamanız da kaçınılmaz olacaktır.
- Kalitesiz ve dinlemeden uyandığınız uykular ve ya uyku bozuklukları,
- Uzun süreli halsizliğe neden olacak düzeyde kronik yorgunluğun sürekli hale gelmesi,
- Kalpte zamansız ve sebepsiz meydana gelen çarpıntı hissi,
- Cinsel istekte belirgin bir azalma ya da cinsellikte işlev bozukluklarının oluşması,
- Endişe, korku ve beraberinde oluşan depresyon ve kaygı gibi psikolojik sağlık sorunlarının meydana gelmesidir.
Ayrıca vücudunuzda oluşan melatonin hormonunun azaldığı durumlarda beslenmenizde; vişne, kızılcık, fındık, ceviz, anason, papatya, badem, balık, muz, elma, peynir, çilek gibi yüksek oranda melatonin barındıran besinleri tercih etmenizi de tavsiye ediyoruz.
