Alarmınız çalmıyorken bazı sabahlar kendiliğinizden uyanabilirsiniz. Tıpkı yemek saatleriniz geldiğinde vücudunuzda açlık hissetmeniz gibi… Peki saat kavramını bilmeyen bedenimiz bunları nasıl fark edebiliyor?
Bilim adamlarının biyolojik saat ismini verdiği bu durum; kendiliğinden uyku, nabız ve vücut sıcaklığı gibi pek çok konuda kendini gösteriyor. Modern dünyada çok mümkün olmasa da, yapılan araştırmalar biyolojik saatine göre hayat süren kişilerin, daha az hastalıklarında yönünde…
Hormon düzeyleri, ruh halleri, uyku düzeni, metabolizma, vücut ısımız ya da beslenme saatimiz günlük bir rutin içerisinde çalışırlar. Uyku döngüsü ile süreç yenilenir ve günlük 24 saatlik periyodlarla tekrar gerçekleşir. Bu duruma biyolojik saat denilmektedir.
Biyolojik Saatimize Göre Organlar Nasıl Çalışır?
1. BEYİN;
Mental performansın yani zihnin en verimli çalıştığı ve açık olduğu zamanlar sabah saat 10:00 ve 12:00 arasındadır. Bu nedenle sabahları, diğer saatlere göre daha rahat ve daha verimli çalışırsınız. Problem çözme gibi beyin fonksiyonlarının devrede olduğu saat ise 12:00 ile 14:00 arasındadır.
2. KARACİĞER:
Beslenme uzmanlarından sıkça duyduğumuz “Saat 19:00 dan sonra yemek yemeyin.” sözünün kaynağı karaciğer diyebiliriz. Çünkü günün erken saatlerinde iş başına geçen karaciğer, tüm gün aynı yüksek performans ile devam ediyor. Saat 19:00’dan sonra ise karaciğer artık dinlenmeye başlıyor.
3. BÖBREK:
Olması gereken uyanık kaldığınız saat boyunca istikrarlı ve verimli bir şekilde çalışmaya devam eden böbrek, siz uykuya geçtiğinizde kendine dinlenmek için zaman ayırıyor. Böbrek, 12 saat boyunca rahat çalışabildiği için, uyku saatlerinizi kaçırmamanız gerekiyor.
4. BAĞIRSAKLAR:
Kalın bağırsakların en güzel ve aktif şekilde çalışması sabah saatlerinde gerçekleşmektedir. Özelikle kahvaltı sonrasında aktif çalışmaya başlarlar. İnce bağırsaklar ise karaciğere benzer bir sistem uyguluyor. Akşam dinlenen ince bağırsakların dinlenebilmesi için yine geç saatlerde yemek yemekten kaçınmanız gerekiyor.
5. MİDE:
Az ve sık yemek yemenin tavsiye edilmesinin en önemli sebeplerinden biri de; midenin biyolojik saatleridir. Midemiz, her öğün sonrası görev başına geçer ve aktif bir şekilde çalışır. Bu nedenle midenin dinlenebilmesi için geç saatler yemek yememeli ve beslenmenizde mutlaka ara öğünlere yer vermeniz gerekiyor.
6. KALP VE AKCİĞER:
Spor yapanlar ve yüzmeyi sevenler, bu egzersizlerini akşam saatlerinde yapması gerekiyor. Bu çalışmalarda iki organımızın da maksimum düzeyde verimli olduğu saatler akşam saatleridir. Kalp ve akciğerler en iyi akşam saat 16:00 ile 17:00 arasında çalışıyor.
7. SAFRA KESESİ:
Yemek yedikten sonraki zamanlar safra kesesinin aktif bir şekilde çalıştığı saatlerdir. Safra kesesinin görevine destek olmak için yağlı besinlerden, ağır yemeklerden ve gece atıştırmalıklarından uzak durmak gerekiyor.
Biyolojik Saat ile İlgili Bilmeniz Gerekenler;
• Seyahat etmek, uyku düzeni değişiklikleri, uyku öncesi bilgisayar ve telefon gibi yapay ışıklara maruz kalmak biyolojik saatimizin bozulmasına, vücudumuzun dengesinin değişmesine neden olabilmektedir.
• Gece çalışan biriyseniz bedeninizin uyku ihtiyacının farklı zamanda ortaya çıkması gibi, genel şartlarda aynı tepkiler görülsede, bireysel olarak biyolojik saatler kişiye göre farklılıklar gösterebilmektedir.
• Biyolojik saatimiz, gece gündüz döngüsü ile orantılıdır. Gözbebeklerinden içeri giren ışığı tanıyan ve beyin içerisinde bulunan hipotalamus ismi verin yapı, gece ve gündüzü tanıyarak biyolojik saat üzerinde etkili olur.
• Her gün aynı saatte uyuyup, aynı saatte uyanmak, yemek saatlerinizi bile mümkünse aynı zamana ayarlamak biyolojik saatinizin sağlıklı bir şekilde çalışmasına yardımcı olacaktır. Kendinize planlı ve rutin bir program hazırlamanızı tavsiye ediyoruz. Belirli rutinlere sahip olmanız kilo kontrolünden, kanser hücrelerinin oluşumuna kadar pek çok konuda olumlu sonuç almanıza yardımcı olacaktır.
