Hayatın bir döneminde mutlaka herkesin yaşadığı uyku sorunu, çok ciddi sorunlara yol açabiliyor. Yorucu ve stresli geçen bir günün sonunda kalitesiz ve yeterli süreden daha az uyunan uyku sonrasında hem fiziksel, hem de zihinsel problemler meydana gelmeye başlıyor.
Sağlıklı bir yetişkinin fiziksel, zihinsel ve duygusal sağlığını koruyabilmesi için geceleri 7 ila 8 saat uyuması gerektiği Dünya Sağlık Örgütü tarafından açıklanmıştır. Ancak çeşitli sebepler nedeniyle uykuya dalmakta sorun yaşanabiliyor ya da kısa süre uykuya daldıktan sonra uyanıp, sabah olana dek uyku kaçabiliyor.
Beyin ve akıl sağlığı bakımından oldukça önemli olan uyku, aynı zamanda gün içerisinde biten enerjiyi yeniden toplamak, vücudun kendisini yenileyebilmesi içinde büyük önem taşımaktadır. Beyin sağlığı dışında, birçok açıdan olumsuz etkileri bulunan yetersiz uyumak tahmin ettiğinizden çok daha önemli bir konu.
Yetersiz Uykunun Vücuda Zararları;
- Obezite Riskini Arttırıyor… Gece uykularını 6 saatten daha az uyuyanlarda, iştahta artış ve yüksek kalorili besinleri tüketme ihtiyacı doğabiliyor. Az uyumak, vücudumuzdaki hormonlar üzerinde de değişikliğe sebep oluyor. Ghrelin ve Leptin düzeylerinde farklılıklar oluşmasına neden olan yetersiz uyku, iştahı tetikleyerek obeziteye davetiye çıkartıyor.
- Beyin Kanaması ve Felç Yapabiliyor… Belki şimdiye dek bu kadar ciddi sonuçlar doğurabileceğini düşünmediğiniz az uyumanın; Amerika’da yapılan araştırmalar ile beyin kanaması ve felç olasılığını tetiklediği kanıtlanmış durumda. Ortalama altı saatten az uyku uyuyanlarda, zamanla bu gibi hayati tehlike doğuran sorunlar yaşanabiliyor.
- Hafıza Kaybı ve Bilinçsizlik… Kalitesiz ve az uyumak, daha unutkan bir insan haline gelmenize neden oluyor. Uzun süre uykusuzluk sorunu yaşayanlardansanız; öğrenme, kavrama ve bilinçle ilgili sorunlar yaşamanız kaçınılmaz olacaktır. Yeterince uyumamak, beyinde kalıcı hasarlara yol açtığından ciddi alınması gereken bir sağlık sorunudur.
- Diyabet Hastalığına Yol Açabilir… Tip 2 diyabet riskini tetikleyen kalitesiz ve az uyumak, bireyleri insüline karşı daha az duyarlı hale getiriyor. Yapılan araştırmalar kaliteli ve her gece altı saatten fazla uyuyanların, şeker hastalığına yakalanma riskini en aza indirdiğini belirtiyor.
- Kalp Hastalıklarına Neden Oluyor… Vücudumuz yeterli uzunlukta uyumadığında, daha yoğun bir şekilde kimyasallar ve hormon salgılamaya başlıyor. Düzenli uyku uyuyanlara oranla, yeterince uyumayanlar %48 daha fazla risk altında bulunuyor. Az uymak; damar tıkanıklığı, yüksek tansiyon ve kalp yetmezliği gibi de sağlık sorunları yaşayabiliyor.
- Bağışıklığı Düşürüyor… Uyku sorunu yaşayan kişilere dikkat ederseniz, daha kolay bir şekilde grip ve soğuk algınlığına yakalandıklarını fark edebilirsiniz. Bunun sebebi ise az uyku uyumanın, bağışıklık sistemini olumsuz etkilemesidir. Yeterince uyuyamadığında beden, dinlenemiyor ve kendin yenileyemiyor.
- Kanser Oluşumunu Tetikliyor… Amerikan Kanser Derneği’nde yapılan çalışmalarda; gecede altı saatten daha az uyuyan 1240 bireyde, kötü huylu bağırsak polipleri saptanmıştır. Aynı zamanda günlük uyunması gereken saatten daha az uyuyan kişilerde, kolon kanseri veya göğüs kanseri görülmesi bu iki durumu birbirinin tetiklediğini ortaya koyuyor.
- Depresyon ve Stres Yaşatabiliyor… Beyin üzerinde oldukça etkili olan kalitesiz ve yetersiz uyku, birkaç günden fazla devam etmesi durumunda, depresyon ve stres yaşanmasına neden olabiliyor. Uykusuzluk yaşayan bireylerin, ruh hallerinin de sıklıkla değiştiği gözlemlenmiştir.
Kaliteli Uyku İçin Nelere Dikkat Edilmeli?
- Gün içerisinde egzersiz yapmalıdır.
- Kısa ve kesik uykular uyumaktan kaçınmalıyız.
- Uyumadan 1,2 saat öncesinde protein tüketilmelidir.
- Yatak odanızın serinliğine dikkat etmelisiniz.
- Gün içinde stresli ve gergin ortamlardan uzak durmalıdır.
- Uyku düzenini bozmamalı ve her akşam aynı saatte uyumaya özen gösterilmelidir.
- Zihinsel aktivitelerinizi ve kafanızı meşgul eden sorunları yatağa girmeden unutmaya çalışmalısınız.
- Kendinizi rahatlatmak için kitap okumak, ılık duş almak, meditasyon gibi alternatifleri değerlendirerek yatağa girebilirsiniz.
- Yatak odanızda cep telefonu, televizyon gibi mavi ışık kaynaklarını kullanmamaya dikkat etmelisiniz.
- Çarşaf, nevresim takımı ve yastık gibi ayrıntıları konforunuza uygun şekilde olup olmadığını kontrol etmelisiniz.