Sağlıklı ve dengeli bir beslenme düzeni için tüketilmesi gereken besinleri ve ortalama olarak tüketilmesi gereken miktarı gösteren bir tablodur. Piramidin bölümlerini oluşturan besin grupları, yetişkinlerin her gün tüketmesi gereken farklı besin gruplarından meydana geliyor.
Piramidi oluşturan besinler, 5 ana grupta yer alıyor. Tahıl grubu, sebze ve meyve grubu, et grubu, sür ve süt ürünleri grubu ile yağ ve şeker grubu olarak ayrılmaktadır. Kendi içerisinde bir düzene sahip olan bu besinlerin, ideal tüketim miktarı ile ilgili bilgiyi de bu piramit içerisinde bulabilirsiniz.
Sağlıklı beslenme konusunda, bireyleri bilinçlendirmek için hazırlanan besin piramidi birçok yerde karşımıza çıkıyor. Piramidi oluşturan besinler, düzenli olarak tüketilmesi gereken vücudumuzun gereksinim duyduğu besinleri içermektedir.
Besin Piramidine Göre Nelere Dikkat Edilmeli?
- Beslenmenizde sağlığınız için doymuş yağlar yerine, doymamış bitkisel sıvı yağları kullanmalı,
- Rafine edilmemiş tahıl ürünlerinden olabildiğince uzak durmalı,
- Pirinç yerine bulgur, beyaz un yerine kepekli un, beyaz ekmek yerine kepekli ekmek tercih etmeli,
- Haftalık beslenme programınızda, sebze ve meyve tüketimine ağırlık vermeli,
- Koyu renkleri sahip sebze ve meyvelerin, daha sağlıklı olduğunu bilmeli ve daha fazla tüketmeye çalışmalı,
- Meyve ve sebzeleri tüketirken, en doğal ve sağlıklı hallerinde yani tümünü mevsiminde tüketmeye çalışmalı,
- Kırmızı etten daha fazla yumurta, balık ve beyaz eti tercih etmeli,
- Kontrollü olarak kalsiyum alımınızı ihmal etmemeli, kalsiyum deposu olarak bilinen yapraklı sebzeleri, tahıl ürünlerini ve baklagilleri tüketmeyi alışkanlık haline getirmelisiniz.
Dengeli Beslenmenin Püf Noktaları;
- Protein… Vücudumuz için oldukça önemli bir yere sahip olan proteini, düzenli olarak tüketmek gerekiyor. Kasların inşasında etkili bir rol oynayan protein alımını, beslenmenizde yapacağınız ufak değişiklikler ile temin edebilirsiniz. Yumurta, süt ve süt ürünleri, balık, et, bezelye ve fasulye kuvvetli birer protein kaynağı olduğundan, düzenli olarak tüketilmesi gereken besinler arasında yer almaktadırlar.
- Karbonhidrat… Vücudumuz için gerekli olan enerjiyi sağlamaya yardımcı olan yakıttır diyebiliriz. Kaliteli karbonhidratları da düzenli olarak tüketmek gerektiğini bilmelisiniz. Makarna, pirinç, patates, ekmek, meyve ve sebze, yulaf lapası tüketerek, karbonhidrat alımı yapabilirsiniz.
- Yağlar… Bedenin diğer önemli enerji kaynağı olan yağlar, aynı zamanda bazı vitaminlerin emilimini yardımcı olduğundan tüketilmesi gereklidir. Ancak zeytinyağı gibi sağlıklı ve doğal yağları tercih etmeye özen göstermelisiniz. Ayrıca çocukların, yetişkinlere oranla daha fazla yağa ihtiyaç duyduklarını bilmeli ve bu yönde bir beslenme planı oluşturmalısınız. Gelişim ve fiziksel büyüme döneminde olduklarından, çocukların tüketmesi gereken yağ miktarı yetişkinlere göre daha fazladır.
- Kalsiyum… Sağlık bakımından hayati işlevlere sahip olan kalsiyum alımını ihmal etmemelisiniz. Kemik ve diş sağlığı bakımından oldukça önemli olan kalsiyum, kalp atışları da dahil olmak üzere kas kasılmalarını da düzenlemektedir. Peynir, yoğurt, somon, fasulye, mercimek, badem, süt ve yeşil sebzeler başta olmak üzere pek çok besinde kalsiyum bulunduğundan düzenli olarak tüketmeye özen göstermelisiniz.
- Demir… Kırmızı kan hücrelerinin yardımı ile vücuda oksijen taşınmasına yardımcı olan demir, hücre bölünmesi görevinde de etkilidir. Vücudumuz için önemli bir yeri bulunan demiri, hayvansal ve bitkisel olarak iki yöntemle vücudunuza alabilirsiniz. Baklagiller, koyu yapraklı sebzeler, kahvaltı gevrekleri, ıspanak, et, karaciğer gibi birçok besini tüketerek, vücudunuza alabilirsiniz. Demir emiliminde oldukça etkili olan C vitamini yönünden zengin besinleri de, bu besinlerle birlikte tüketmeniz, yararınıza olacaktır.
- Çinko… Sağlığımız için önemli bir yeri bulunan çinko minerali, yetişkinler tarafından günlük 8-11 mg. civarında düzenli olarak alınmalıdır. İçerisinde çinko mineralini bulunduran; istiridye, kırmızı et, kümes hayvanları, fındık, fasulye, yengeç, kepekli tahılları tüketebilirsiniz.