Stres, vücudumuzun içsel ve dışsal olarak uyaranlara verdiği otomatik bir tepkidir. Fiziksel ve mental uyaranlar tehdit edici düzeyde olduğunda, vücut kendini korumaya geçer ve savunmaya çalışır. Stres altında olan değişimler, bir tehdit olarak algılanmaktadır.
Vücudumuz üzerinde oluşturan strese daha dayanıklı olsak da, zihinsel olarak daha kırılgan bir yapıya sahip olan insan doğası gereği mental stres kaynakları bize daha çok zarar vermektedir. Zihinsel stres ile baş etmek, bedensel strese oranla çok daha zordur.
Olumlu ve olumsuz olarak sınıflandırabileceğimiz stres; stresle baş ettiğinizi fark ettiğinizde yerini olumlu duygulara bırakmaktadır. Bu durumda olumlu stres meydana gelirken; problemli ilişkiler, bir yakının ölümü gibi durumlarda olumsuz stres meydana gelebiliyor. Hastalıkların ise %90’ını stres kaynaklı yaşanıyor. Bu nedenle stresle baş etmeyi öğrenmek gerekiyor.
Stres Kaynaklarını Azaltmak
Hayatın her anında stres ile iç içeyiz. Evde, okulda, iş yerinde, yolda her daim stres yaşamak mümkün. Özellikle büyük şehirlerde yaşayanlarda, daha fazla stres kaynağı olduğu da kanıtlanmış bir gerçek. Tam olarak bu yaşamdan kendimizi soyutlayamasak da, yapacağınız birkaç değişiklik ile stres oluşumunu en aza indirebilirsiniz;
- Sizi strese sokan etmenleri belirlemek ile işe başlayabilirsiniz. Neyi, neden hissettiğinizi bilirseniz, bu durumun önüne geçmeniz çok daha kolay olacaktır.
- Stresi oluşturan etmenler üzerinde bir strateji belirleyin. Örneğin sabah kahvaltı hazırladığınızda işe geç kalıyorsanız, kahvaltınızı akşamdan hazırlayarak yanınıza alabilir ya da yarım saat daha erken uyanarak stres oluşumunu engelleyebilirsiniz.
- Çalışma yaşamanızda tek bir konu ile ilgilenmeye çalışın. Aynı anda pek çok işle baş etmek yerine, daha seri bir şekilde tek tek konuları ele almayı deneyin. Daha pratik bir yöntem olduğunu görebileceksiniz.
- Günlük planınızı yaparken gerçekçi olmalısınız. Programlarınız arasında yarım saatlik bir esneme payı bırakırsanız, kendinizi strese sokmamış olursunuz. Programınızı 5-10 dakika kayabilecek şekilde tasarlamanız daha yararlı olacaktır.
- Stres seviyenizin yükseldiğini fark ettiğiniz anlarda, mutlaka kendinize zaman vermelisiniz. Stresli anlarda çay ya da kahve molaları vermek motivasyonunuzu yükselteceği gibi stres faktöründen de uzaklaşmanızı sağlayacaktır.
Stresi Tetikleyen Faktörler ile Baş Etme;
- Beslenme düzeni, stresi tetikleyebilir. Aşırı aç ya da aşırı tok olduğunuz zamanlarda kendinizi iyi hissetmeyeceğinizden strese girmiş olacaksınız.
- Uyku düzeni bir diğer stres faktörüdür. Yeterli ve kaliteli bir uyku uyumadıysanız, ertesi gün bu durum önemli bir stres kaynağına dönüşecektir.
- Hayata bakış açınız stres oluşumuna neden olabilir. Sürekli negatif düşünen biriyseniz, kendinizi devamlı stres altında hissedeceğinizi bilmelisiniz.
- Özgüven ve baş edebilirlik gibi özellikler, vücudunuzun stres durumunu yakından etkilier. Sorunların daima olabileceğinin bilincinde olur ve strese girmek yerine çözüm arama yoluna giderseniz, diğer insanlara oranla çok daha az stres yaşarsınız.
- İnsan ilişkileri, bir diğer stres sebebidir. Bazen yanlış anlaşılmak, bireysel düşünceleriniz nedeniyle yargılanmak, kendini iyi ifade edememek gibi insan ilişkilerinden kaynaklanan bazı problemler hayatımıza stresi sokabiliyor.
- Düzenli spor ve egzersiz yapmanız, stres seviyenizi en aza indirecektir. Yapılan araştırmalar düzenli egzersiz yapanların, kaygı ve stres oluşunu azalttığını kanıtlamıştır.
- Bitki çayı içmeyi alışkanlık haline getirin. Gün içerisinde stres kontrolü sağlamak ve kendinizi biraz rahatlatmak için mutlaka bitki çayı içmeyi deneyin.
- Stres yaşadığınız anlarda, zihinsel destek alın. Güzel şeyler düşünerek ve güzel şeyler hayal ederek, stres seviyenizi kontrol altına almayı deneyin.
- Sabahları kahvaltı etmeye özen gösterin. Protein ağırlık, sağlıklı bir kahvaltı kendinizi iyi hissettireceğinden, stres oluşumunu en aza indirebilirsiniz.