Arıların, bitkilerin tomurcuk ve gövdelerinden topladığı reçinemsi maddeleri işleyerek ürettikleri bir arı ürünüdür propolis. Arıların propolisi üretme amaçları, arı kovanının mikro organizmalara ve dış etkenlere karşı korunması için kovanda oluşan çatlakları onarmaktır. Arılar propolis üretirken, genellikle kavak ve çamgillerin reçinelerini tercih ederler.
Sistemsel bir çalışma yapan arılar, propolisin içeriğinde; %45 reçine, %30 balmumu, fenolik bileşikler ve %5 mineral ve vitamin olacak şekilde üretim yaparlar. Arıların bir mucizesi olan propolisin aynı zamanda, arıların kovanlarını temiz tutmaları için de ürettikleri bir madde olduğunu belirtelim. Bu nedenle propolisin, antibakteriyel özelliği de ön plana çıkmaktadır.
Arı tutkalı olarak da adlandırılan propolis, içerisinde sağlığımız için yararlı birçok vitamin ve mineraller bakımından da zengin bir besindir. Propolis; antiseptik, antienflamatuar, antioksidan, antibakteriyel, antimikotik, antifungal, antiülser, antikanser ve immünomodülatör etkileri ile de oldukça faydalıdır.
Propolis Nasıl Kullanılmalıdır?
Propolis; ağız yoluyla alınabildiği gibi gerekli durumlarda cilde sürülebilir ve ağız bakım ürünleri ile birleştirilerek de kullanılabilir. Propolisin bir besin olarak tüketilmesinde sakınca bulunmuyor ancak arılara veya arı sütüne karşı alerjisi olan bireylerin kullanmaması gerektiğini de hatırlatalım.
Alerjik reaksiyon yaşayanların yanı sıra gebelik döneminde olan kadınların, astım hastalığı bulunanların, kanama bozukluğu olan bireylerin ve yakın dönemde cerrahi operasyon geçirmiş olanların propolis kullanımından kaçınmaları gerekmektedir.
Propolis gibi bitkisel, doğal ürünlerin kullanımında dozun son derece önemli olduğunu biliyoruz. Ancak şuan için propolise uygun doz aralığını belirleyebilecek yeterli bilimsel kanıt bulunmadığını da belirtelim. Bu gibi ürünlerin kullanımından önce, mutlak bir sağlık profesyoneline danışılması gerektiğini unutmayın.
Doğrudan tedavi amaçlı kullanılacak propolis özlerinin; standardize edilmemesi, formülünün kesin olarak tanımlanamaması, en yararlı uygulama yönteminin bilinmemesi, hangi durumda mutlak kullanılması gerektiğinin net bilinmemesi ve kullanım dönemimin süresinin kesin olarak bilinmemesi gibi büyük zorluklar oluşturmaktadır.
Elde edilmesi epey zor olan propolisin, çevrede bulunan ağaç ve çiçeklerin çoğundan elde edilememesi, farklı mevsimlerde toplanması, arıların genetik yapısı, toplanan has propolisin bazı işlemlere tabi tutulması gibi pek çok etmen göz önünde tutulduğunda propolisin zor şartlarda elde edildiğini söylemek mümkündür.
Propolisin Sağlığımıza Yararları Nelerdir?
- Ağız Sağlığına Yararlıdır… Antibakteriyel bir yapıya sahip olan propolis, genellikle ağız bakım ürünlerinde ve diş macunlarında antiseptik madde olarak kullanılmaktadır. Cerrahi operasyon, enfeksiyonlar ya da kemoterapi sonrası oluşan ağız içi yaralarda iyileşmeyi hızlandırmak amacı ile kullanılmaktadır.
- Dermatolojik Bakımda Etkilidir… Dermatolojide yaygın bir kullanım alanı olan propolis; cilt bakım ürünlerinde, antialerjik, antienflamatuar, antimikrobiyal özellikleri ile oldukça etkilidir. Diyabetik ayak ülserinde, yaraların hızlı iyileşmesinde de propolis alternatif tedavi yöntemi olarak kullanılmaktadır. Ayrıca propolis, akne vulgarisin iyileşmesi amacıyla kullanılmaktadır.
- Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları… Soğuk algınlığı, üst solunum yolu enfeksiyonları gibi sağlık sorunlarında, propolisten yardım alınabilmektedir. Bağışıklık sistemi üzerinde de oldukça etkili olduğu bilinen propolis, vücut direncinin arttırılmasının yanı sıra oluşan iltihaplanma ve enfeksiyonlar üzerinde de güçlü bir iyileştiricidir. Ancak mutlaka doktor kontrolünde tüketilmesi gerektiğini de hatırlatalım. Eğer tedavi amaçlı kullanacaksanız, mutlaka uzmana danışarak kullanmalısınız.
- Jinekolojik Sorunlarda Yararlıdır… Özellikle antibiyotik kullanamayan hastalar için mantıklı bir alternatif olan propolis, antibakteriyel ve antimikotik etkileri ile genital bölge enfeksiyonlarında son derece etkilidir. Herpes vakalarında propolisin merhem olarak kullanılması, lezyonların iyileşmesini hızlandırmaktadır. Oluşan mantar enfeksiyonlarında anestezik özellikleri nedeniyle erken semptomatik rahatlamalar ile hastaların yardımına koşmaktadır. Vulvovajinal enfeksiyonlarda lokal olarak uygulandığını da belirtelim. Antibiyotik kullanamıyorsanız, propolis en doğal ve sağlıklı seçenek olacaktır.