İnsan vücudunun çevresel faktörlere ve diğer basınçlara karşı tepki olarak ürettiği, dengesiz moleküller ve serbest radikaller tarafından hücrelerin hasar görmesine engel olan ya da bu hasarın oluşumunu yavaşlata maddelere antioksidan denilmektedir.
Vücudu serbest radikaller ve oksidatif stresten koruyan antioksidanların en çok tanınanları; C vitamini, E vitamini, beta-karoten gibi enzim ve maddeleridir. Koruyucu özelliğinin yanı sıra yaşlanma karşıtı olarak da bilinen antioksidanlar, vücudumuz tarafından üretilebilmektedir.
Doğal yollar ile vücut tarafından üretilen antioksidanlara, endojen antioksidan denilir. Vücutta üretilen antioksidanların dışında, beslenme yolu ile vücut dışından temin edilen antioksidanlara ise ekzojen antioksidanlar denilmektedir.
Antioksidanların Vücuda Faydaları Nelerdir?
- Duygudurum Bozukluğunu Önler… Vücutta bulunan antioksidanlar, serbest radikaller sebebi ile oluşan nöro-enflamasyonlar ile savaşmaktadır. Böylece depresyon, anksiyete ve Alzheimer, Parkinson gibi nörolojik rahatsızlıkların oluşumunu engellemektedir. Anksiyete depresyon ve serbest radikaller gibi duygudurum bozukluklarında, antioksidanlar oldukça önemlidir.
- Yaşlanmayı Yavaşlatır… Yaşlanmanın hem bedensel, hem de içte oluşan etkilerini antioksidanlar, yavaşlatabiliyorlar. Serbest radikaller ile savaşan antioksidanlar; kırışıklıkların azalması, cilt canlılığının korunmasını sağlarken, güneş temelli oluşan olumsuz etkileri de yok ederler.
- Görmeyi Kuvvetlendirir… Karoten içeren besinler tüketilerek vücuda alınan A vitamini, retina tarafından meydana getirilen pigment üretimini destekleyerek, gözleri güneşin zararlı ışınlarından koruyabilir, ayrıca görme yetisini de güçlendirebilir. Koyu yeşil, sarı ve turuncu bitkilerde bulunan karoten, antioksidan içeriği ile gözlerin görmesini de kuvvetlendirmektedir.
- Zihinsel Yaşlanmayı Engeller… Yaşlanma ile fazlalaşan, zihinsel olumsuzlukları antioksidanlar önleyebilmektedir. Kırmızı meyve ve sebzelerde bulunan C vitamini ve E vitamini zengin birer antioksidan kaynaklarıdır. Uzun dönemde hafızayı güçlendirebilen, beyin hücrelerinin daha güçlü bağlantılar kurmasına destek olan antioksidanlar, ilerleyen yaşlar içinde oldukça önemlidir.
- Bağışıklık Sistemini Güçlendirir… Serbest radikallerin ortaya çıkması, vücudun enerji harcaması ile orantılıdır. Vücut bu durumda serbest radikalleri kontrol edebilen yardımcı enzimler salgılayarak duruma müdahale etmektedirler. Vücudumuzun doğal koruma mekanizması olan antioksidanları kuvvetlendirmek için beslenmemize yeni bir yön verebiliriz.
- Kalp Rahatsızlıklarında Koruyucudur… Polifenol antioksidanlar olarak nitelendirilen, çay ve kahvede bulunan bu enzimler yağın oksitlenmesini önlemektedir. Kalp krizini ve diyabet riskini önlediği bilinen polifenol antioksidanlar, vücutta oluşan iç enflamasyonu da engellemektedir.
Zengin Antioksidan Kaynağı Besinler;
- Pikan Cevizi: Günlük kalori alımının beşte birini pikan cevizinden alan kişilerin kanındaki antioksidan seviyesinin arttığı gözlemlenmiştir.
- Çilek: C vitamini içeriği ile bilinen çilek, kolestrol seviyesini düşürürken iyi kolestrol seviyesini de yükseltmektedir. Ayrıca güçlü bir antioksidan kaynağı olan çilek, düzenli tüketilmesi gereken meyveler arasında yer almaktadır.
- Goji Berry: Zengin vitamin, mineral ve antioksidan kaynağı olan goji berry; kalp hastalıklarından, kansere kadar pek çok hastalığa iyi gelmektedir. Ayrıca yüksek antioksidan seviyesi ile yaşlanmayı da geciktirmektedir.
- Karalahana: A, K ve C vitamini yönünden güçlü bir kaynak olan karalahana, aynı zamanda etkili bir antioksidan deposudur. Antioksidan içeriğinin yanı sıra kendisine mor rengi veren antosiyanin de içerdiğinden oldukça sağlıklı bir sebzedir ve düzenli olarak tüketilmesi gerekir.
- Fasulye: Lif içeriği ile bağırsak ve sindirim sisteminin çalışmasına yardımcı olan fasulye, kemferol adı verilen farklı bir antioksidan içermektedir. Böbrek, meme, mesane ve akciğer kanserini oluşturan hücrelerin büyümesine engel olduğundan oldukça sağlıklıdır.
- Bitter Çikolata: Ana maddesi kakao olan bitter çikolata içerisinde çok sayıda mineral ve antioksidan barındırdığından uzman tarafından tavsiye edilmektedir. Bitter çikolata, kalp rahatsızlıklarının önlenmesinde de etkilidir.
- Yaban Mersini: Beyin fonksiyonlarının sağlıklı bir şekilde çalışmasına yardımcı olan yaban mersini, tam bir antioksidan deposudur. Ayrıca yaban mersini, LDL kolestrol seviyesini ve kan basıncını düşürdüğünden kalp hastalıklarının riskini azaltmaktadır.