Dünya genelinde 60’tan fazla bitkide bulunan kafein, zararlı böceklere karşı bitki tarafından geliştirilen bir tür zehirdir diyebiliriz. Kendine özgü tadı ve aroması nedeniyle pek çok yiyecek ve içeceğin yanı sıra bazı ilaçlarda da kafein kullanılıyor.
Günlük hayatımızda farkında olmadan, birçok yiyecekten kafein alıyoruz. En çok kafein içeriğini; kahve, çay, kola ve çikolatada bulunuyor. Bağımlılık yapan kafein tüketimini, kontrol altında tutmamız sağlığımız açısından önemli bir durum.
Düzenli kullanım ile iki hafta gibi kısa bir sürede, vücudumuz kafeini benimsiyor ve tolerans gösteriyor. Başka bir deyişler aldığınız günlük kafein miktarı vücut için yeterli gelmemeye başlıyor ve dozu arttırmanızı bekliyor. Bağımlılık haline gelen kafein ihtiyacını karşılamadığınızda ise vücutta bazı semptomlar baş göstermeye başlayabiliyor.
Kafeinin Vücut Üzerindeki Etkileri;
- Böbreklerin daha hareketli olmasını sağladığından, gün içerisinde sıkça idrara çıkartıyor,
- Vücudunuzun daha dinç ve enerjik olmasına katkı sağlıyor,
- Adrenalin ve stres hormonu olarak bilinen Kortizol hormonunu salgılatıyor,
- Metabolizmayı hızlandırıyor,
- Yüksek konsantrasyon oluşturuyor,
- Kalbin daha hızlı çalışmasını dolayısıyla kan basıncını arttırıyor,
- İskelet kaslarını kuvvetlendiriyor,
- Uyku isteğini bastırıyor,
- Mide asidini fazlalaştırarak, sindirim üzerinde etki ediyor,
- Uyarıcı özelliği bulunan maddeler arasında yer alır ve sinir sistemini uyarır,
- Termojenik özelliğe sahiptir, vücut ısısını arttırır.
Vücut Geliştirmede Kafein Neden Önemlidir?
Antrenman öncesinde kafein tüketilmesi, antrenmanlarda performans ve dayanıklılığı arttırmaktadır. Konsantrasyon ve odaklanma ihtiyacı duyan bireyler, spor esnasında adapte olabilmesi için antrenman öncesi kafein içeren içecek ya da yiyecekleri tercih ederek zihin-kas uyumunu yakalayabilirler.
Kafein vücut geliştirme antrenmanlarında; kondisyonu arttırarak, normalde yaptığınız çalışmalardan daha uzun süre çalışmanızı sağlarken, yorgunluk süresini de geciktirmektedir. Antrenman öncesi tüketeceğiniz kafeinli içeceği dikkatli seçmelisiniz, kola yerine kahveyi tercih etmeniz en mantıklı seçenek olacaktır.
Metabolizmayı ve kan basıncını yükselten kafein sayesinde yağ yakımını hızlandırabilir, kısa sürede daha fazla kalori harcayabilirsiniz. Dayanıklılığı ve performansı arttıran kafein, sinir sistemi üzerinde yaptığı etki ile ağrı eşiğini yükseltecektir.
Kafein Tüketiminde Bilinmesi Gerekenler;
Spor yapmıyorsanız, kafeinden uzak durmanız yararınıza olacaktır. Sporcular için doğal bir performans arttırıcı olan kafein, spor yapmayan bireylerde sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle kalp hastalıkları bulunanlar, tansiyon rahatsızlığı olanlar, uyku problemi yaşayanlar için asla tercih edilmemelidir.
Spor müsabakalarına katılan bir sporcu değilseniz, saat 16:00’ dan sonra kafein tüketmemeye özen göstermelisiniz. Performansınızı arttırmak isterken, uyku esnasında vücudunuzda meydana gelecek gelişmelerden mahrum kalmayın. Uykunun, kas gelişimi ve onarımı açısından çok daha önemli olduğunu hatırlatmak isteriz.
Antrenmanlarınıza katkı sağlaması için kafein tüketiyorsanız, mutlaka çalışma öncesinde tüketmeniz gerektiğini de bilmelisiniz. Antrenmandan sonra kafein alımı; kortizol üretimi nedeniyle vücuttaki zararlı maddelerin atılmasını geciktirdiği gibi, kas onarımını da yavaşlatacağından teknik bir hata meydana getirecektir.
Günlük tüketilmesi gereken kafein miktarını belirlemeni ve buna bağlı kalmalısınız. Spor yapan bireyleri vücut ağırlığına uygun miktarda, ortalama olarak 300-500 mg. Arasında kafein tüketmesi gerekir. Ancak spor yapmıyorsanız, tüketmeniz gereken kafein miktarı maksimum 300 mg. Olmalı ve bunu aşmamaya özen göstermelisiniz.
Fazla Kafein Alımının Zararları Nelerdir?
- Düzenli kullanılan kafein bağımlılık yapar,
- Dozu ayarlayamadığınızda uyku sorunları oluşur,
- Aşırı kafein tüketimi kalp rahatsızlıklarına neden olur,
- Mide asidini arttırdığı için mide ülserine kadar farklı rahatsızlıklara yol açar,
- Sık idrara çıkma nedeniyle aşırı sıvı kaybından, dehidrasyona sebep olur,
- Düşünce bozukluğu ve halüsinasyona neden olur,
- Fazla kafein strese neden olarak baş ağrısı ve migreni tetikler,
- Adrenalin seviyesinin maksimuma çıkması ile seyirme, titreme ve kalp çarpıntısı görülür,
- Sindirimi tam olarak tamamlanmayan gıdaları ince bağırsağa geçmesine neden olduğundan sindirim sistemi sorunlarına yol açar.